De heldere rode reuzenster Betelgeuze staat op de rand van een ontploffing die een supernova-explosie zou kunnen veroorzaken. Maar wanneer dat zal gebeuren, is een vraag die sterrenkundigen verdeeld houdt.
Een dreigende supernova
Betelgeuze, een van de helderste sterren in ons wintersterrenbeeld Orion, staat op de rand van een supernova-explosie. Het ontploffen van deze rode reuzenster zal zelfs op aarde te merken zijn, aangezien het een enorme hoeveelheid licht zal geven. Echter, het tijdstip van deze mogelijke kosmische gebeurtenis blijft onzeker. Voor sommige astronomen kan het binnen deze eeuw gebeuren, terwijl anderen geloven dat het nog honderdduizenden jaren kan duren.
Betelgeuze, met een massa ongeveer vijftien keer die van onze zon en negenhonderd keer groter, is al een onstabiele ster. Het heeft een reeks van kosmische trillingen laten zien, samen met het uitblazen van gas en stof in het universum. Verder is er een mogelijkheid dat Betelgeuze van kleur is veranderd gedurende de vorige tweeduizend jaar, aangezien oude verslagen uit Griekenland en Perzië aangeven dat de ster vroeger veel geler was dan nu.
Het stervensproces van Betelgeuze
Determineren van de fase waarin de ster zich bevindt, is cruciaal om de timing van de mogelijke supernova te voorspellen. In het hart van Betelgeuze hebben miljoenen jaren lang kernfusiereacties plaatsgevonden waarbij waterstof wordt omgezet in helium. Na het opgebruiken van de waterstofvoorraad in de kern, begon een nieuwe fase waarbij helium fuseert tot koolstof en zuurstof. Het is deze fase, en de volgende fasen, die zullen bepalen wanneer de supernova plaatsvindt.
Controverse over Betelgeuze's fase
Er heerst onenigheid over de huidige fase van Betelgeuze. Volgens Hideyuki Saio van de Japanse Tohoku-universiteit bevindt Betelgeuze zich in de eindfase van de koolstofverbranding, wat suggereert dat de ster binnen een paar eeuwen zou kunnen exploderen. Deze theorie heeft echter veel kritiek gekregen, en de meeste astronomen geloven dat de ster nog in de heliumfusiefase zit, wat betekent dat de supernova-explosie waarschijnlijk nog tienduizenden jaren op zich zal laten wachten.
Hoewel de kans dat Betelgeuze binnenkort explodeert klein is, houden astronomen ook andere sterren nauwlettend in de gaten. Sterren zoals Eta Carinae en VY Canis Majoris, hoewel verder weg, worden ook beschouwd als op de rand van hun laatste adem. Het zou een ongeëvenaarde gelegenheid zijn om een dergelijke explosie in detail te bestuderen met de geavanceerde instrumenten waarover astronomen nu beschikken.
