Ruud Zanders, voorzitter van de duurzaam werkende boerengroep Caring Farmers, houdt een krachtig pleidooi voor een radicale omschakeling naar een ecologisch verantwoord eetpatroon. Volgens Zanders kunnen we via een voedselakkoord en kringloopdenken de draagkracht van de aarde respecteren zonder afbreuk te doen aan onze voeding.
Verandering in voedingspatroon is mogelijk en noodzakelijk
Ruud Zanders, voorzitter van Caring Farmers, een groep boeren die duurzaam werken, houdt een gepassioneerd pleidooi voor een verandering in ons voedingspatroon. Volgens Zanders is er niets dat ons belet om ons huidige, op overconsumptie gebaseerde dieet te veranderen in een ecologisch verantwoord eetpatroon. Dit argument wordt ondersteund door ons historisch voedingsgedrag, waarbij we ooit zijn overgestapt op een dieet dat te vet, te zoet en te zout is.
Productie en consumptie binnen de draagkracht van de aarde
Het concept van een voedselakkoord wordt naar voren gebracht als een essentieel instrument voor het bereiken van een ecologisch verantwoord eetpatroon. Dit akkoord moet zich richten op de productie en consumptie van voedsel binnen de draagkracht van de aarde en kringloopdenken benadrukken. Dit betekent dat we productie- en consumptiemethoden moeten implementeren die de aarde niet onnodig belasten en de natuurlijke hulpbronnen respecteren. Dit gaat verder dan alleen landbouw en omvat ook de manier waarop we ons voedsel consumeren.
Het idee van het voedselakkoord begint met de bodem, net als een vlaai. Volgens Zanders is het cruciaal dat de juiste hoeveelheid organische stof, of plantenresten, in de bodem aanwezig is. Dit betekent dat de teeltplannen moeten worden aangepast om ervoor te zorgen dat er voldoende organische stof in de bodem aanwezig is. Door minder grondbewerking te gebruiken, kan het vrijkomen van broeikasgassen worden voorkomen en het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen, die schadelijk zijn voor het bodemleven en de biodiversiteit, kan geleidelijk worden afgebouwd.
Voedselbossen als de toekomst van landbouw
Nieuwe vormen van landbouw, zoals voedselbossen, worden aangeprezen als waardevolle bijdragen aan een duurzaam eetpatroon. Voedselbossen kunnen bijdragen aan gevarieerde, onbespoten, eiwitrijke plantaardige voeding en gezondere lucht, betere waterkwaliteit en meer recreatiegebieden. Bovendien heeft recent onderzoek aangetoond dat een voedselbos een compleet dieet kan leveren voor een mens en dat één hectare voedselbos zes tot acht mensen kan voeden.
Als we dieren blijven gebruiken voor voedselproductie, moeten we dit met zoveel mogelijk respect doen. Dit betekent dat we moeten zorgen voor voldoende daglicht, frisse lucht en uitloopmogelijkheden voor de dieren. Echter, met het toenemende wetenschappelijke begrip van diergevoelens en -emoties, moeten we ons ook afvragen of het houden van dieren voor voedsel überhaupt gerechtvaardigd is. Hoewel dit op korte termijn een utopie lijkt, is het zeker het onderzoeken en streven waard op de langere termijn.
Gezond en smakelijk eten binnen de planetaire grenzen
Eén van de belangrijkste doelstellingen van het voedselakkoord moet zijn om gezond en smakelijk eten te produceren binnen de grenzen van onze planeet. Dit betekent dat we ons moeten richten op het produceren van gezonde voedingsproducten. Momenteel voldoet 80% van de producten in supermarkten niet aan de aanbevelingen van de Schijf van Vijf, wat onvoorstelbaar is. Het is daarom belangrijk dat we gezond voedsel toegankelijker en goedkoper maken dan ongezond en niet-duurzaam voedsel.
De ontwikkeling van lokale korte ketens, waarbij er minder stappen zijn om voedsel van de boerderij op het bord van de consument te krijgen, wordt gezien als een manier om de vitaliteit van de lokale gemeenschap te vergroten. Dit soort systemen, die in de afgelopen tien jaar zijn ontstaan en zich hebben ontwikkeld, leiden tot nauwe samenwerking tussen boeren en consumenten en tot de oprichting van nieuwe ondernemingen en initiatieven.
Meer plantaardig, minder dierlijk eten
Het voedselakkoord streeft naar een verandering in ons voedingspatroon waarbij we meer plantaardige voeding consumeren en het gebruik van dierlijke producten verminderen. Op termijn kan dit zelfs leiden tot een volledig plantaardig dieet. Dit past in de bredere beweging naar een duurzamer voedingspatroon dat minder belastend is voor onze planeet. Het idee is dat plantenresten, voedselresten en menselijke mest als meststof kunnen dienen, in plaats van kunstmest en dierlijke mest.
Eerste stappen richting een voedselakkoord
De eerste stappen in de richting van een voedselakkoord zijn al gezet met initiatieven zoals het GroenBoerenPlan, opgezet door vijf boerenorganisaties, en de Caring Community, opgezet in samenwerking met de Caring Vets en de Caring Doctors. Deze initiatieven verenigen boeren, dierenartsen, dokters en consumenten die willen werken aan een duurzaam en gezond voedselsysteem.
