Zondag levert de Nasa-missie Osiris-Rex een aanzienlijke hoeveelheid ongerept planetoïdegesteente af dat ooit verzameld werd in de diepe ruimte van ons zonnestelsel. Dit materiaal kan licht werpen op onze positie in de geschiedenis van het zonnestelsel.
Osiris-Rex brengt planetoïdegruis naar de aarde
Vergelijkbaar met bezorgdiensten zoals PostNL of DHL, brengt de Nasa-sonde Osiris-Rex een lading naar de aarde. Dit is echter geen gewone bestelling, maar een aanzienlijke hoeveelheid steentjes en gruis van planetoïde Bennu. Bennu is een ruimtesteen van een halve kilometer in diameter die doelloos rondzweeft in de duisternis van ons zonnestelsel. Het pakketje wordt verwacht rond 16.45 uur Nederlandse tijd.
Planetoïde materiaal biedt inzicht in planeetvorming
Planetoïden zoals Bennu zijn overblijfselen van het planeetvormingsproces tijdens het begin van ons zonnestelsel. Ze zijn als het ware de overgebleven klonten uit de mengkom waarin zo'n 4,5 miljard jaar geleden de aarde en andere planeten werden gevormd. Het binnenste van Bennu herbergt nog steeds de relatief ongerepte resten van dat proces. Het verzamelen en onderzoeken van dat materiaal op aarde kan wetenschappers helpen om meer inzicht te krijgen in het ontstaan van onze planeet.
Osiris-Rex levert recordhoeveelheid planetoïdegruis
De Japanse ruimtesonde Hayabusa bracht in 2010 een minuscule hoeveelheid gruis naar de aarde, minder dan een milligram, verzameld van de planetoïde 25143 Itokawa. Hayabusa 2 volgde in 2020 met 5,4 gram materiaal van planetoïde Ryugu. Bovendien verzamelde de Stardust-missie van Nasa in 2006 minder dan een milligram stofdeeltjes van een komeet. Osiris-Rex zal deze missies overtreffen door naar verwachting ongeveer 250 gram materiaal te leveren.
Onderzoekers kunnen in de samenstelling van de ongerepte monsters van Osiris-Rex nauwkeurige aanwijzingen vinden voor verschillende open vragen over de geschiedenis van het zonnestelsel. Een belangrijk aspect is het bepalen waar Bennu-achtige planetoïden oorspronkelijk zijn ontstaan. Het wordt verondersteld dat dit relatief ver van de zon gebeurde, waarbij waarschijnlijk water- en ammoniakijs aanwezig was. Dit zou via verschillende reacties een andere chemische 'handtekening' in het materiaal achterlaten dan wanneer de planetoïde dichterbij de zon zou zijn gevormd.
Osiris-Rex's zevenjarige reis en gruisverzameling
Na de lancering in september 2016, deed de sonde er vier jaar over om zijn bestemming te bereiken en klaar te zijn om materiaal te verzamelen. Vanaf 2020 volgde er een korte periode van intense activiteit. Tijdens een 'touch and go'-manoeuvre raakte een soort kosmische stofzuigerslurf het oppervlak van de planetoïde en verzamelde de sonde de deeltjes die hij zondag op aarde zal brengen. Dit alles moest volautomatisch gebeuren, aangezien Bennu op dat moment ongeveer 321 miljoen kilometer van de aarde verwijderd was.
Op zondag, als Osiris-Rex op ongeveer 102.000 kilometer van de aarde is, zal de missieleiding een commando naar de sonde sturen. Een capsule zal vervolgens uit de sonde schieten en richting de aarde buitelen. Na een reis van ongeveer vier uur zal de capsule om 16.42 uur Nederlandse tijd de aardatmosfeer binnenvliegen met een snelheid van 44.500 kilometer per uur. Door wrijving met de lucht zal de temperatuur oplopen tot ongeveer 2.700 graden Celsius, waardoor de capsule in een vuurbal naar beneden zal schieten. De sonde zal daarna het laatste stukje afleggen aan parachutes en uiteindelijk de woestijngrond in Utah raken met een snelheid van slechts 18 kilometer per uur.
