Astronomen hebben een uniek sterrenstelsel ontdekt, gehuld in een kosmisch 'lint'. Eens aanzien als zeldzaam, suggereren de onderzoekers nu dat zulke 'poolringsterrenstelsels' wellicht vaker voorkomen dan tot nu toe gedacht.
Ontdekking van een uniek sterrenstelsel
Astronomen waren verrast door de ontdekking van een bijzonder sterrenstelsel, NGC 4632 genaamd, dat zich onderscheidt van de rest door zijn kosmische 'lint'. Met behulp van de ASKAP-radiotelescoop hebben de onderzoekers een ring van gas rond NGC 4632 ontdekt die alleen bij radiogolflengten zichtbaar is. Deze ring draait loodrecht op de spiraal van het sterrenstelsel, waardoor het enigszins lijkt op een 'ingepakt cadeautje'. Deze unieke structuur suggereert dat NGC 4632 een zogenaamd 'poolringsterrenstelsel' zou kunnen zijn, een zeldzame klasse van sterrenstelsels waarin een ring van materiaal - stof, gas en sterren - rond of dicht bij de polen van het sterrenstelsel cirkelt.
'Poolringsterrenstelsels' mogelijk minder zeldzaam
Hoewel 'poolringsterrenstelsels' tot nu toe als zeer zeldzaam werden beschouwd, suggereren de recente bevindingen van de onderzoekers dat ze mogelijk veel vaker voorkomen. Zo suggereert astrofysicus Nathan Deg dat tot drie procent van de nabijgelegen sterrenstelsels polaire ringen zou kunnen hebben. Dit is aanzienlijk hoger dan wat optische telescopen tot nu toe hebben gesuggereerd, wat betekent dat sterrenstelsels met polaire ringen mogelijk veel talrijker zijn dan wetenschappers aanvankelijk hadden verwacht.
Het bestaan van poolringen blijft een raadsel voor astronomen. Eén mogelijke verklaring is dat de stellaire ringen, die zich lijken te vermengen met gaswolken, bestaan uit materiaal dat zijn oorsprong vindt in een voorbijgaand sterrenstelsel. Een andere theorie suggereert dat waterstofgas langs de filamenten van het kosmische web stroomt en zich vervolgens ophoopt tot een ring rond een sterrenstelsel, wat mogelijk leidt tot de vorming van nieuwe sterren. Verder onderzoek is nodig om deze theorieën te toetsen en ons begrip van poolringsterrenstelsels te vergroten.
Samensmeltingen als mogelijke oorsprong
Een prominente hypothese over de oorsprong van poolringen suggereert dat ze het resultaat kunnen zijn van samensmeltingen, waarbij een groter sterrenstelsel een kleiner stelsel 'opslokt'. Dit idee wordt versterkt door de recente ontdekkingen die suggereren dat sterrenstelsels met poolringen mogelijk vaker voorkomen dan oorspronkelijk gedacht. Als deze theorie correct is, zou het kunnen betekenen dat dergelijke samensmeltingen frequenter voorkomen in het universum dan wetenschappers eerder dachten.
Toekomstige implicaties voor onderzoek naar donkere materie
De resultaten van de nieuwe studie suggereren dat de opname van gas door interacties met gasrijke begeleidende sterrenstelsels veel gebruikelijker kan zijn dan eerder gedacht. Daarnaast kunnen sterrenstelsels met polaire ringen in de toekomst een waardevol hulpmiddel worden voor ons begrip van het universum, met name in onderzoek naar donkere materie. Het is bijvoorbeeld mogelijk om poolringen te gebruiken om de aanwezigheid van donkere materie in een sterrenstelsel te bestuderen, wat nieuw inzicht kan verschaffen in de mysterieuze eigenschappen van deze ongrijpbare stof.
Na deze baanbrekende ontdekking is het team van onderzoekers van plan om het bestaan van de twee nieuw ontdekte poolringsterrenstelsels te bevestigen met aanvullende waarnemingen met verschillende telescopen. Hierbij zal onder andere de MeerKAT-radiotelescoop worden ingezet, één van 's werelds meest geavanceerde radiotelescopen. Deze verdergaande studies zullen bijdragen aan ons begrip van het universum en laten ons mogelijk nog meer unieke poolringsterrenstelsels ontdekken.
