Nieuw onderzoek onthult de redenen achter de opvallende biodiversiteitsverschillen aan weerszijden van de Wallacelijn in de Indische Archipel. Tektonische activiteiten en historische klimaatveranderingen zijn de sleutel tot het begrijpen van deze biogeografische grens.
De mysterieuze Wallacelijn: een scheidslijn in biodiversiteit
De Wallacelijn, een onzichtbare biogeografische grens die door de grootste eilandengroep op aarde, de Indische Archipel, loopt, scheidt twee regio's met een geheel verschillende biodiversiteit. Aan de westkant van de lijn, met inbegrip van het Indonesische eiland Bali, zijn typisch Aziatische diersoorten te vinden. Aan de oostkant, waaronder het eiland Lombok, komen totaal andere diersoorten voor, zoals buideldieren, komodovaranen en kaketoes. Wetenschappers hebben al ruim een eeuw geprobeerd om de reden voor deze abrupte verdeling te begrijpen.
Tektonische activiteiten en klimaatverandering als hoofdrolspelers
Nieuwe inzichten wijzen erop dat de tektonische activiteiten van miljoenen jaren geleden, in combinatie met prehistorische klimaatveranderingen, hebben bijgedragen aan de ongelijke verdeling van de diersoorten aan beide zijden van de Wallacelijn. Zo'n 35 miljoen jaar geleden scheidde Australië zich van Antarctica, en na de botsing van het continent met Azië ontstond de Indische Archipel. De daaruit voortvloeiende klimaatveranderingen hadden een significante impact op de dieren in deze regio's.
Klimaatverandering en de impact op diersoorten
Volgens de onderzoekers hadden de klimaatveranderingen niet op alle soorten dezelfde impact. Australische dieren, geëvolueerd in een koeler en veel droger klimaat, hadden het moeilijker om te overleven op de tropische eilanden dan de dieren die uit Azië migreerden. Deze laatste waren beter aangepast aan het leven op de Indische eilanden en gebruikten deze als een soort overgangsgebied naar Australië. Overlappen tussen de twee dierenpopulaties zijn zeldzaam, met uitzondering van Sulawesi, waar zowel kaketoes als makaken leven.
De onderzoekers hopen dat hun model kan bijdragen aan het voorspellen van de impact van de huidige klimaatverandering op verschillende diersoorten. Het kan ons helpen begrijpen welke soorten zich kunnen aanpassen aan nieuwe omgevingen wanneer veranderingen in het klimaat de wereldwijde biodiversiteitspatronen blijven beïnvloeden, zegt Alex Skeels, evolutiebioloog en postdoc aan de Australian National University.
