Dankzij een recente vondst van bijna vierhonderd 'gelensde quasars' hebben astronomen nu een schat aan nieuwe informatie om de uitdijing van het universum te bestuderen. Deze vondst kan helpen bij het in kaart brengen van donkere materie en het bepalen van de zogenaamde Hubbleconstante.
Quasars en zwaartekrachtlenswerking
Quasars zijn intense lichtbronnen die worden geproduceerd door materie die rond een zwart gat draait. Deze quasars kunnen vervormd worden weergegeven door een proces genaamd zwaartekrachtlenswerking. Dit gebeurt wanneer de zwaartekracht van een sterrenstelsel dat zich tussen ons en de quasar bevindt, het licht van de quasar buigt. Dit fenomeen van gravitatiebuiging is van grote waarde voor astronomen, omdat het zeer informatief is over de eigenschappen van het universum.
Hubbleconstante en donkere materie
Gelensde quasars zijn een nuttig hulpmiddel voor astronomen, niet alleen voor het begrijpen van donkere materie, maar ook voor het meten van de Hubbleconstante. Deze constante is de snelheid waarmee het universum uitdijt. Hoewel de waarde ervan een beetje onzeker is, vanwege verschillende meetmethoden die verschillende resultaten opleveren, kunnen deze gelensde quasars een nieuwe aanpak bieden voor het bepalen van deze essentiële snelheid.
Verdere studie van quasars
Nu de gelensde quasars zijn ontdekt, is het van belang dat astronomen ze verder bestuderen. Ruimtetelescopen zoals Euclid, een project van de Europese Ruimtevaartorganisatie ESA, en het toekomstige Vera Rubin Observatorium in Chili zullen deze taak op zich nemen. Hoewel het nog even kan duren voordat er consensus bereikt wordt over de waarde van de Hubbleconstante, bieden deze quasars veelbelovende nieuwe gebieden voor verder onderzoek in de kosmologie.
Naast het leveren van gegevens over quasars, heeft de ruimtetelescoop Gaia ook belangrijke informatie verzameld over asteroïden in ons zonnestelsel. De telescoop heeft de banen van meer dan 150.000 asteroïden tussen Mars en Jupiter veel nauwkeuriger gemeten dan voorheen. Deze data zijn bijvangst van Gaia's primaire missie om sterren te observeren, maar ze bieden waardevolle inzichten in de eigenschappen en gedragingen van deze asteroïden.
