Vier soorten virussen afkomstig van dieren worden in een angstaanjagend snel tempo gevaarlijker. Volgens nieuw onderzoek zullen deze ziekten tegen 2050 twaalf keer zoveel mensen doden als nu. Het gaat om filovirussen, SARS-coronavirus 1, Nipah-virus en Machupo-virus.
Stijgende dreiging van dierlijke virussen
Wetenschappers waarschuwen voor vier typen virussen die in een steeds hoger tempo gevaarlijker worden: de filovirussen, SARS-coronavirus 1, het Nipah-virus en het Machupo-virus. Deze infecties zijn afkomstig van dieren en springen over op mensen. Het risico op epidemieën door deze virussen neemt toe en ze zijn ook dodelijker dan in het verleden.
De verspreiding van deze virussen wordt vergemakkelijkt door factoren zoals klimaatverandering en veranderd landgebruik. Het toenemende aantal mensen en hun mobiliteit dragen ook bij aan de verspreiding. Meestal ontstaat een epidemie door een virus dat van een dier op een mens is overgesprongen; dit wordt een zoönose genoemd.
Data-analyse voor toekomstprognoses
De wetenschappers analyseerden zestig jaar aan data uit hun eigen uitgebreide epidemiologische database, om inzicht te krijgen in de frequentie en ernst van zoönotische virusuitbraken. Het doel was om trends te ontdekken die kunnen helpen voorspellen wat we de komende decennia kunnen verwachten.
De gebruikte epidemiologische database bevatte informatie afkomstig van een breed scala aan bronnen, zoals rapporten van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en data over historisch belangrijke virusuitbraken. Hierdoor konden de onderzoekers een goed beeld krijgen van de patronen in virusuitbraken over de afgelopen decennia.
Alarmerende groei van zoönosen en sterfgevallen
Uit de analyse bleek dat het aantal zoönosen en het aantal dodelijke slachtoffers van deze ziektes jaarlijks met respectievelijk 5 en 9 procent zijn toegenomen tussen 1963 en 2019. Als deze trend zich voortzet, zullen de geanalyseerde virussen tegen 2050 vier keer zoveel uitbraken veroorzaken en twaalf keer zoveel doden eisen als in 2020.
Topje van de ijsberg
De bevindingen van het onderzoek zijn slechts het topje van de ijsberg. Er is immers slechts naar vier soorten virussen gekeken, en er zijn zeer strikte criteria gehanteerd voor wat geldt als een uitbraak. De onderzoekers benadrukken dat we veel te vrezen hebben van zoönosen, aangezien de recente epidemieën geen afwijkingen of willekeurige clusters zijn, maar een trend over meerdere decennia waarin dergelijke epidemieën niet alleen groter, maar ook frequenter worden.
Dringende noodzaak voor actie
Hoewel het nog niet duidelijk is welke maatregelen precies nodig zijn om beter voorbereid en bestand te zijn tegen toekomstige epidemieën, is het duidelijk dat er nu actie nodig is. De historische trends wijzen op een groter en groeiend risico voor de volksgezondheid, dat aangepakt moet worden.
