Een recent vrijgegeven foto van de jonge ster V960 Mon, genomen door astronomen, werpt nieuw licht op de manier waarop gigantische planeten ontstaan. Het beeld toont grote stofklonten die mogelijk de geboorte van nieuwe Jupiterachtige planeten inluiden.
Ontdekking van de jonge ster V960 Mon
Het begrijpen van de manier waarop (reuzen)planeten ontstaan, is altijd een van de meest prangende vragen over het heelal geweest. Astronomen hebben er jaren aan besteed om dit te doorgronden, met behulp van observaties van verschillende hemellichamen. Een dergelijke observatie, die vooral inzichtelijk bleek, is die van de jonge ster V960 Mon. Deze ster, gelegen in het sterrenbeeld Eenhoorn en meer dan 5000 lichtjaar van ons verwijderd, heeft nieuwe geheimen onthuld over de geboorte van planeten.
Een opmerkelijk kenmerk van V960 Mon dat de aandacht van astronomen trok, was de plotselinge toename van de helderheid, die meer dan twintig keer zo groot werd. Maar wat nog fascinerender is, is de ontdekking dat het materiaal rond de ster zich verzamelt in een reeks spiraalarmen. Deze armen strekken zich uit over afstanden die groter zijn dan ons hele zonnestelsel, wat wijst op een dynamisch en complex proces dat aan de gang is.
Verbrokkeling van spiraalarmen onthuld door ALMA
Gebruikmakend van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), konden astronomen dieper in de structuur van de spiraalarmen van V960 Mon kijken. Dit leverde een inzichtelijke ontdekking op: de armen zijn aan het verbrokkelen. Dit verbrokkelen leidt tot de vorming van grote klonten die vergelijkbaar zijn met de grootte van planeten. Dit suggereert een mogelijke manier waarop planeten ontstaan: uit de fragmentatie en agglomeratie van deze grote ruimtebrokken.
Gravitationele instabiliteit als sleutel tot planeetgeboorte
Er zijn twee belangrijke hypothesen over hoe gigantische planeten kunnen ontstaan. De eerste is door kernaccretie, waarbij rotsachtige kernen worden gevormd die gas beginnen aan te trekken tot ze hun uiteindelijke massa bereiken. De tweede methode is door gravitationele instabiliteit, waarbij grote brokstukken van materiaal rond een ster samenklonteren tot planetaire bouwstenen. De nieuwe beelden van V960 Mon tonen aan dat het de gravitationele instabiliteit is die nu de boventoon voert, wat nieuwe inzichten biedt in de processen die leiden tot de geboorte van gigantische planeten.
Het onderzoek naar V960 Mon en het ontstaan van gigantische planeten zal onverminderd doorgaan, vooral met de komst van de Extreme Large Telescope (ELT). Deze telescoop, die momenteel in de Chileense Atacama-woestijn wordt gebouwd, zal in staat zijn om het systeem nog gedetailleerder te observeren. Met deze krachtige tool verwachten de onderzoekers dat ze meer cruciale informatie kunnen verzamelen en nog meer details kunnen onthullen over het complexe proces van de geboorte van planeten.
