Deense wiskundigen voorspellen dat de Atlantic Meridional Overturning Circulation (Amoc) - het systeem van oceaanstromingen waar de Golfstroom deel van uitmaakt - deze eeuw nog tot stilstand kan komen, wellicht zelfs in de komende jaren. Dit gaat in tegen de verwachtingen van het IPCC en de gevolgen voor het klimaat kunnen drastisch zijn.
Deense voorspelling: Amoc komt deze eeuw tot stilstand
Volgens een recente studie in het vakblad Nature Communications voorspellen twee Deense wiskundigen dat de Atlantic Meridional Overturning Circulation (Amoc), een groot systeem van oceaanstromingen waaronder de warme Golfstroom, mogelijk deze eeuw nog tot stilstand komt. Deze onheilspellende voorspelling kan zelfs betekenen dat dit al in de komende jaren gebeurt. Dit gaat in tegen de verwachtingen van het IPCC, wat deze voorspelling extra verontrustend maakt.
Het vitale mechanisme dat de Amoc, en dus de Golfstroom, aandrijft, bevindt zich in de koude noordelijke Atlantische Oceaan. Hier koelt het relatief zoute tropische water af, waardoor het zwaarder wordt en zinkt. Dit koude, zware water stroomt vervolgens langs de zeebodem weer terug naar het zuiden. Dit proces vormt een fundamentele schakel in het wereldwijde klimaatsysteem.
Effecten van klimaatverandering op de Golfstroom
Klimaatverandering zorgt ervoor dat het water in de Noord-Atlantische Oceaan warmer en zoeter wordt, onder andere door de stijgende temperaturen en het smelten van de poolkappen. Hierdoor wordt het water lichter en zinkt het minder snel. Dit kan de werking van de Amoc verstoren en mogelijk zelfs helemaal stopzetten, iets wat onderzoekers al langere tijd vrezen.
Hoewel niet alle oceaanwetenschappers geloven dat de Amoc daadwerkelijk kan instorten, zijn ze het er wel over eens dat een verzwakking of stopzetting van de Amoc grote gevolgen zou hebben voor het wereldwijde klimaat. Dit zou bijvoorbeeld kunnen leiden tot een langer en uitgebreider orkaanseizoen in de tropen en meer stormen en droogtes in Europa.
De Amoc als klimaatkantelpunt
De Amoc wordt beschouwd als een van de zogenaamde 'tipping points' of kantelpunten in het klimaat. Dit betekent dat als de Amoc eenmaal stopt, het heel lang kan duren voordat het systeem weer op gang komt. Het is dus cruciaal om deze mogelijke verandering te begrijpen en waar mogelijk te voorkomen.
Verschillende voorspellingen over de Amoc
De Deense onderzoekers schatten de kans dat de Amoc deze eeuw nog instabiel wordt op maar liefst 95 procent. Dit staat in schril contrast met de verwachtingen van het internationale klimaatpanel IPCC, dat een dergelijke ontwikkeling nog steeds als onwaarschijnlijk beschouwt. Dit onderstreept de urgentie van het probleem en de noodzaak voor verder onderzoek en actie.
