Recente onderzoeken suggereren dat de Atlantic Meridional Overturning Circulation (AMOC), een cruciale component van het klimaatsysteem, mogelijk al binnen deze eeuw kan instorten. Dit kan ernstige en onomkeerbare gevolgen hebben voor het wereldklimaat. Wat speelt er precies en waarom is dit zo belangrijk?
De AMOC: een cruciale klimaatregelaar
De AMOC is een complexe set van wereldwijd samenhangende zeestromingen en speelt een cruciale rol in het reguleren van het wereldklimaat. Onderzoekers hebben het aangeduid als een 'kantelpunt' voor het klimaat – als dit systeem uitvalt, kan dat leiden tot een plotselinge en wereldwijde klimaatverandering die onomkeerbaar is voor honderden tot duizenden jaren. Ondanks debat over de snelheid en mate van verzwakking van de AMOC, suggereren recente studies dat het systeem mogelijk in staat is om binnen deze eeuw volledig in te storten als de huidige CO2-uitstoot niveaus worden gehandhaafd.
Een belangrijk effect van de AMOC is het zorgen voor relatief milde winters in Europa. Als deze 'klimaatmotor' uitvalt, zou dit kunnen veranderen, met waarschijnlijk 4 graden koudere winters in West-Europa volgens recente studies. Daarnaast speelt de AMOC een belangrijke rol bij het opslaan van CO2 in de oceaan. Als dit opslagpunt wegvalt, zou er aanzienlijk meer CO2 in de atmosfeer kunnen blijven. Bovendien zou de warmte die niet langer naar Europa wordt getransporteerd, naar het zuidelijk halfrond kunnen gaan, wat kan leiden tot verdere destabilisatie van de West-Antarctische ijskap en stijgingen van de zeespiegel.
Tipping points: het risico is te groot om te negeren
Het concept van 'tipping points' is een belangrijk aspect van het hedendaagse klimaatonderzoek. Deze punten vertegenwoordigen drempels in het klimaatsysteem waarbij een relatief kleine verandering kan leiden tot een plotselinge en onomkeerbare verandering in de staat van het systeem. De mogelijke uitval van de AMOC is zo'n tipping point. Hoewel er veel onzekerheid is over wanneer dit zou kunnen gebeuren, zijn veel wetenschappers het erover eens dat de potentiële gevolgen zo ernstig zijn dat we alles moeten doen om dit risico te minimaliseren. Het verminderen van onze CO2-uitstoot is een cruciale stap in deze inspanning.
