Dieren hebben steeds meer last van door mensen veroorzaakt lawaai, wat hun communicatie, gedrag en functioneren verstoort. Ze worden gedwongen te schreeuwen, raken agressief en vinden elkaar minder makkelijk. De gevolgen kunnen desastreus zijn.
De desastreuze gevolgen van menselijk lawaai
Dieren worden steeds meer geteisterd door het lawaai dat mensen voortdurend maken. Dit leidt tot verstoring van communicatie, moeilijkheden bij het vinden van een partner en problemen met het verkrijgen van voldoende voedsel en slaap. Dit heeft verwoestende gevolgen voor de dieren, aangezien geluid vaak van levensbelang is voor hen. De impact is groter dan we dachten, zegt bioloog Hans Van Dyck.
De biologische prijs van aanpassing
Dieren proberen zich aan te passen aan het lawaai door bijvoorbeeld luider te zingen, maar deze aanpassingen hebben ook gevolgen. Roodborstjes die 's nachts zingen om het lawaai te ontwijken, bouwen een slaaptekort op wat hun cognitieve prestaties kan aantasten. Ook is luider of op hogere toonhoogte zingen kostbaarder qua energie en komt het minder goed aan bij de ontvanger, wat de seksuele selectie kan verstoren.
Verhuizen is geen optie
Niet alle dieren kunnen zich aanpassen aan het lawaai en ook verhuizen is niet altijd een optie, vooral in een dichtbevolkt gebied als Vlaanderen. Dieren kiezen hun leefgebied op basis van voldoende begroeiing, voedsel en weinig vijanden. Een plek die deze factoren biedt maar te veel lawaai heeft, is dan vaak niet zomaar te verlaten.
Het lawaai leidt bij dieren tot verhoogde stress en agressiviteit. Een duidelijk voorbeeld hiervan zijn de 'angry birds' nabij luchthavens. Door de enorme pieken in lawaai wanneer vliegtuigen landen en opstijgen, worden deze vogels agressiever. In veldexperimenten valt op dat ze vijf keer vaker aanvallen in de buurt van een luchthaven in vergelijking met een rustig controlegebied.
Niet alleen vogels, ook kikkers en insecten lijden onder het lawaai. Bij boomkikkers wordt de voortplanting belemmerd omdat het gekwaak waarmee mannetjes vrouwtjes lokken verstoord raakt. Hetzelfde probleem doet zich voor bij de zuidelijke veldkrekel. Onderzoekers aan de Universiteit van Oxford ontdekten dat de krekels er door verkeerslawaai niet in slagen een vrouwtje te versieren.
Zeedieren lijden onder onderzees lawaai
Ook in de zee is het voor veel dieren veel te luid geworden. Zo hebben zeedieren zoals walvissen en dolfijnen, die vaak volledig op geluid afgaan voor de communicatie en de jacht, te maken met gehoorproblemen en fysieke veranderingen door het onderzeese lawaai. Sterker nog, sommige soorten trekken weg door het lawaai.
Pleidooi voor lawaaibestrijdingsmaatregelen
Om de impact van lawaai op dieren te verminderen, pleiten biologen voor verschillende maatregelen. Dit omvat onder andere de implementatie van drijvende windturbines in plaats van vaste exemplaren, het verminderen van het aantal schepen met stillere schroeven en het creëren van meer stilte- en natuurgebieden. De noodzaak om stilte en rust te bewaren voor het welzijn van dieren wordt steeds urgenter.
